Martijn Katan
  • Home
  • Voedingsmythes
  • Wat is nu gezond?
  • BNR radiocolumns
  • NRC-columns
  • Volkskrant-columns
  • Krantenartikelen
  • Aanbevolen sites
  • Over Katan
  1. U bevindt zich hier:  
  2. Startpagina
  3. NRC-columns

27-01-2013 Lekker vechten

Verstandige adviezen van overheid en deskundigen roepen soms grootscheeps verzet op. Vaccinatie van twaalfjarige meisjes tegen baarmoederhalskanker is een voorbeeld. Als verklaring voor dat verzet wordt gewezen naar internet.

Lees meer: 27-01-2013 Lekker vechten

04-01-2013 Worteltjes en kanker

Een maand geleden kreeg ik een uitnodiging ondertekend door drie presidenten: Hans Clevers van de Koninklijke Nederlandse Akademie voor Wetenschappen, Klaas Knot van De Nederlandsche Bank en Peter Kapitein van Inspire2Live.

Lees meer: 04-01-2013 Worteltjes en kanker

24 - 11 - 2012 Op fosfaatjacht

Thermphos in Vlissingen was de enige producent van fosfaten in Europa en nu zijn ze failliet. Volgens Europarlementariër Gerbrandy is dat een slechte zaak. ‘Het is van groot belang binnen de EU een producent van fosfor te hebben’, zegt hij.[1][2] Wat is fosfor of fosfaat, dreigt er een tekort aan en wat is daartegen te doen?[3]

Lees meer: 24 - 11 - 2012 Op fosfaatjacht

20 oktober - Col hors Catégorie

Een maand geleden verscheen onze publicatie over suikerhoudende dranken en overgewicht bij kinderen en stond ons limonadeblikje op de voorpagina van het Wetenschapskatern. Intussen ligt bij ons de champagnefles in de glasbak en houdt de wereld zich bezig met ander nieuws. Er zat zes jaar werk in die studie. Hoe gaat het publiceren van zoiets in zijn werk, en hoe voelt het nu het af is?

Lees meer: 20 oktober - Col hors Catégorie

15 september - Vetten met een rare knik

Toen ik klein was leek het me spannend om te getuigen in een rechtszaak. In mijn verbeelding ging een boef naar het gevang omdat ik zo goed had opgelet. Maar als ik later in het echt door levensmiddelenbedrijven werd gevraagd als getuige-deskundige zei ik altijd nee. Ik wou als onafhankelijke wetenschapper niet vóór het ene bedrijf getuigen en tegen het andere. Vorig jaar werd ik echter benaderd door de Australische Voedsel en Waren Autoriteit. Een Australische firma wilde een stofje stoppen in yoghurt en koekjes en daar had de Autoriteit zorgen over. Wilde ik daarover getuigen? Ik zei ja.

Lees meer: 15 september - Vetten met een rare knik

16 juni - Een tijd waarin niets mocht

 
In de boekenbijlage van vorige week werd op nostalgische toon een fotoboek over de vijftiger jaren besproken. Toen waren de mensen nog vrolijk, hoopvol en tevreden! De enige wanklank waren de kleine babyboomertjes die door iedereen werden verwend.[1] Maar foto’s zijn selectief. Hoe voelde het om in die tijd te leven? Bij deze mijn relaas; ik was in 1950 vier jaar oud.

Lees meer: 16 juni - Een tijd waarin niets mocht

12 mei - Medische voeding: noch medicijn, noch voedsel

Een paar maanden terug was ik ineens de naam van een collega kwijt. Ik had hem een week eerder nog gesproken, maar hoe heette hij ook al weer? Op mijn leeftijd maak je je dan gauw zorgen of dit een teken is van aftakeling. Vandaar dat ik met extra aandacht een artikel las in het gratis dagblad Spits over een vitaminedrankje tegen geheugenverlies.[1]

Lees meer: 12 mei - Medische voeding: noch medicijn, noch voedsel

7 april - Benzine is geen brood

Biobrandstof van de eerste generatie wordt gemaakt van voedsel. Dat drijft de voedselprijzen op,[1] vernietigt natuurgebieden en leidt niet tot minder broeikasgas. De eerste generatie biodiesel en biobenzine is dus een mislukking. [2]

Lees meer: 7 april - Benzine is geen brood

3 maart - Schaf de biodiesel af!

De regering komt geld tekort en zoekt naar inkomsten. Ik heb een voorstel: schaf de biobrandstof af. Dat levert €110 miljoen per jaar op en is goed voor het milieu.

Lees meer: 3 maart - Schaf de biodiesel af!

28 januari - Traduttore, traditore

Een vertaler is een verrader, zegt een Italiaans spreekwoord. Daarmee wordt bedoeld dat een vertaler zijn eigen opvattingen, belangen en gevoelens in zijn vertaling stopt, vaak zonder het zelf te merken. Hetzelfde probleem doet zich voor als wetenschappers hun onderzoeksresultaten en waarnemingen vertalen naar voedingsadviezen.

Lees meer: 28 januari - Traduttore, traditore

24 december - Het gevaar van open data

Geheimhouding is uit. In de 17e eeuw hield de grote natuurkundige Newton zijn wiskundige ontdekkingen tientallen jaren geheim om te voorkomen dat iemand anders met de eer ging strijken,[1] maar tegenwoordig worden onderzoekers aangemaand om hun complete ruwe gegevens zo snel mogelijk op internet te zetten. Dat zou dubbel onderzoek besparen en fraude tegengaan. Ik denk dat het nut voor fraudebestrijding worden overschat, en dat die verplichte openbaarheid kwaad kan doen.

Lees meer: 24 december - Het gevaar van open data

19 november - Van muizen en mensen

Als een muis langer leeft van een bepaalde voedingsstof, geldt dat dan ook voor mensen? Geneesmiddelengigant Glaxo dacht van wel. Een paar jaar geleden kocht Glaxo voor een half miljard een firma op die was gespecialiseerd in resveratrol.[1] Dat is een stof uit rode wijn. Als muizen grote hoeveelheden van die stof eten, leven ze langer.

Lees meer: 19 november - Van muizen en mensen

15 oktober - Kwetsbare sla

We besteden onze schaarse tijd liever niet aan andijvie snijden. Daarom worden de schappen met voorgesneden groenten in de supermarkt steeds groter. Met de lengte van die schappen groeit de onzekerheid en het schuldgevoel. Zijn die zakjes even goed als echte groenten, die je zelf snijdt? Wat stoppen ze er in? Is het niet gezonder — en liefdevoller — om zelf eten klaar te maken?

Lees meer: 15 oktober - Kwetsbare sla

10 september - Medische margarine

Beweringen dat een voedingsmiddel gezond is gaan volgend jaar grotendeels verdwijnen uit de supermarkten. De Europese Unie heeft 3000 van die gezondheidsclaims beoordeeld en er 80% van afgekeurd.[1]

Lees meer: 10 september - Medische margarine

28 mei - Onvolmaakte moedermelk

Op mijn werk gaan de meeste vrouwen een maand of drie na de geboorte van hun baby weer aan de arbeid. Wel zijn sommige jonge moeders zo nu en dan onvindbaar. Ze zijn dan aan het kolven.

Lees meer: 28 mei - Onvolmaakte moedermelk

23 april - Koosjer slachten

Als spek etende jood zal ik geen last hebben van het verbod op koosjer slachten. Van de vijftigduizend Nederlandse joden leven er maar een paar duizend volgens de oude geboden, de rest is daar meer of minder van los geraakt.[1]

Lees meer: 23 april - Koosjer slachten

19 maart - Hormonen in het vlees

Als ik in Amerika ben eet ik minstens één keer steak, want ik vind de biefstuk daar lekkerder dan hier. Biefstuk is er ook goedkoop. Dat komt mede doordat Amerikaanse koeien hormonen krijgen; die zorgen voor 10 tot 15 procent meer vlees per koe. In Europa zijn die hormonen verboden. Is dat terecht?

Lees meer: 19 maart - Hormonen in het vlees

5 februari - De magie van het mediterrane dieet

  • maaltijden
  • eten
  • gezond eten
 

In Noorwegen kun je bij Burger King mediterrane hamburgers kopen. Die zijn bedacht door een Griekse internist. Hij verkoopt via zijn website ook mediterrane diepvriesmaaltijden, ijs en brood.[i] Is mediterraan gezond? En hoe worden hamburgers mediterraan?

Lees meer: 5 februari - De magie van het mediterrane dieet

31 december - Voedsel componeren

Allerlei bezwaren tegen hedendaags eten komen samen in het woord “chemisch”. Landbouwmethoden die het milieu vergiftigen, kippensoep met gemodificeerd maïszetmeel, geharde plantaardige olie, smaakversterkers E621-E635 en 0.1% kip[1], en eenzame consumenten die een kant- en klaarmaaltijd naar binnen werken voor de TV.

Lees meer: 31 december - Voedsel componeren

13 november - Kille visolie-experimenten

Eet gevarieerd en matig, dan krijg je van alles genoeg. Dat was het adagium van de klassieke voedingsleer.

Lees meer: 13 november - Kille visolie-experimenten

30 oktober: Ingezonden brief + naschrift 'recht op een misser'

Megadoses en gigadoses vitamine C tegen verkoudheid
In een ingezonden brief in de NRC van 30 oktober 2010 schreef Pim Christiaans:
Tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling schreef veertig jaar geleden een boek waarin hij beweerde dat vitamine C een einde aan een verkoudheid kan maken.

Lees meer: 30 oktober: Ingezonden brief + naschrift 'recht op een misser'

16 oktober - Recht op een Misser

Ik heb het niet vaak mis gehad als wetenschapper, het meeste wat ik heb gepubliceerd staat nog recht overeind. Ik ben daar niet trots op, want zo’n foutloze staat van dienst

Lees meer: 16 oktober - Recht op een Misser

11 september - Blij met een nieuwe snoepreep

Als je een Mars doormidden breekt kun je zien dat hij van binnen uit twee lagen bestaat. De dikke onderste laag is een taaie zoete massa die noga heet. Er zit vooral suiker in, en verder wat eiwit en chocola.[1]

Lees meer: 11 september - Blij met een nieuwe snoepreep

18 Juni - Kennisinstituut Bier

  • kanker
  • alcohol
  • bier

Eergisteren was ik bij de officiële opening van het Kennisinstituut Bier. Dat is een initiatief van de Nederlandse brouwers die ons willen informeren over de positieve gezondheidseffecten van verantwoorde bierconsumptie.

Lees meer: 18 Juni - Kennisinstituut Bier

15 mei - Overheersende toevalstreffers

  • pbulicatie
  • statistiek
  • toeval
  • significant
  • kans
Iedere maand verschijnen er bijna honderdduizend nieuwe medische publicaties. [1] Het merendeel van die publicaties is fout.

Lees meer: 15 mei - Overheersende toevalstreffers

24 Apr - reactie en naschrift op Paleodieet

Reactie op Het Paleodieet
In zijn column van 10 April toont Prof. Katan zich een enigszins verwarde kenner van de genetica, evolutie en het Paleodieet (beter genoemd: Paleovoeding).

Lees meer: 24 Apr - reactie en naschrift op Paleodieet

17 Apr - Ingezonden brief over vitamine C

  • Vitamine C
  • megadosis
  • paleodieet
 
Geachte heer Katan,

U bent wel ter penne, en daarom lees ik Uw stukjes graag. Maar op 10/11 april '10 stuitte ik in “Het Paleodieet” op een zinnetje dat mij voor raadselen stelt, namelijk dat megadoses vitamine C nergens goed voor zouden zijn.

Lees meer: 17 Apr - Ingezonden brief over vitamine C

Paleodieet

  • paleolithisch dieet

NRC Column, 10 april 2010

Als je gezond wilt eten kun je de wetenschappelijke richtlijnen volgen: elke dag 14 gram vezel per 1000 kilocalorieën, vanaf je vijftigste dagelijks 10 microgram vitamine D enzovoort.

Lees meer: Paleodieet

Oefenstof

  • wetenschap
  • bijbel
  • religie
NRC Column, 6 maart 2010

De wetenschap heeft ons bevrijd van honger, kou en besmettelijke ziekten en gezegend met iPhones, auto’s en de pil, maar er zijn problemen waar de wetenschap geen oplossing voor heeft.

Lees meer: Oefenstof

Hoe melkvet gezond wordt

  • cholesterol
  • hartinfarct
  • melk
  • roomboter
  • zuivel
  • verzadigd vet
  • plantaardige olie
  • belangen
  • nevenfuncties
  • Public Relations

NRC Column, 30 Januari 2010

Voor liefhebbers van roomboter is er goed nieuws op komst. Commissies van onafhankelijke experts zeggen weliswaar dat melkvet en dus roomboter het cholesterolgehalte van het bloed verhoogt en daarom niet goed is voor het hart, maar er zijn berichten op komst die zeggen dat dat wel meevalt.

Lees meer: Hoe melkvet gezond wordt

Vossen voorspellen beter

  • voorspellen
  • natuurwetenschappen
  • experts.
NRC column, 10 december 2009
 
Van huis uit ben ik scheikundige. Scheikunde is een bètawetenschap, net als natuurkunde en biologie. Een kenmerk van bètawetenschappen is dat ze de toekomst kunnen voorspellen.

Lees meer: Vossen voorspellen beter

De markt voor ijzer

  • ijzer
  • Keuringsdienst van Waarde
  • functional food.
NRC column, 24 november 2009

Dankzij de televisie heb ik de afgelopen weken veel geleerd over ijzer. Ik kijk zelf geen televisie maar ik word wel regelmatig gebeld door de redacties van televisieprogramma’s.

Lees meer: De markt voor ijzer

De hoogleraar als marskramer

  • hoogleraar
  • marskramer
  • concurrentie
  • verkopen
NRC column, 21 oktober 2009
 
Ik kom uit een geslacht van kooplieden. Mijn vader had wel twintig koffers met monsters van huishoudelijke artikelen en speelgoed.

Lees meer: De hoogleraar als marskramer

Blokkeerbaar placebo

  • Placebo
  • pijnstillend effect
NRC Column, 12 September 2009
 
Wanneer ik als kind mijn knie pijn deed gaf mijn moeder er een kusje op. Dat hielp. Dergelijke magische ingrepen helpen ook bij volwassenen.

Lees meer: Blokkeerbaar placebo

Rectificatie: gesneuvelde en niet gesneuvelde gezondheidsclaims

  • Gezondheidsclaims
  • rectificatie
 
In mijn column “De claims op het slagveld” (NRC-Handelsblad, 13 juni 2009) schreef ik dat het merendeel van de door Unilever bij de EU ingediende gezondheidsclaims sneuvelde.

Lees meer: Rectificatie: gesneuvelde en niet gesneuvelde gezondheidsclaims

De claims op het slagveld

  • Gezondheidsclaims
  • etenswaren
  • supplementen

Europese voedselproducenten zien met spanning uit naar aanstaande maandag.

Lees meer: De claims op het slagveld

Nieuw piekje

  • wetenschap
  • wetenschapper
Een wetenschapper verdient in Nederland een schappelijk salaris, maar rijk wordt hij niet.

Lees meer: Nieuw piekje

Schoppen tegen de wetenschap

  • wetenschap
  • voeding
“Voedingswetenschappers beweren iedere keer iets anders”. Die klacht hoor ik vaak.

Lees meer: Schoppen tegen de wetenschap

Het biologische menu

  • biologisch
  • eko
  • kunstmest
NRC Column, 4 April 2009
Ik kom wel eens op biologisch-dynamische boerderijen. Ik vind daar iets terug waarvan ik niet eens wist dat ik het kwijt was.

Lees meer: Het biologische menu

Pagina 2 van 2

  • 1
  • 2
afvallen alcohol antibiotica brood cholesterol diabetes EFSA Eieren Eiwit eten gezond Gezondheidsclaims groenten hart hartinfarct hersenen ijzer kanker katan koken melk rauw Suiker supplementen vitamine vitamines voeding voedsel wetenschap zwangerschap