2025-06: Vaarwel!
Sinds 2009 schrijf ik elke vijf weken een column in de wetenschapssectie van de NRC. Recent nodigde de redactie mij uit om vaker columns te gaan schrijven. Dat vond ik een heel eervol verzoek; ik heb echter besloten er niet op in te gaan, want ik breng dat niet op. Als gevolg daarvan is dit mijn laatste column.
2025-05 Na het eten komen de eetlustremmers
Hoe pakken we obesitas aan, vraagt Martijn Katan zich af. Laten we mensen eerst dik worden om ze daarna medicijnen te geven?
Het enige grote voedingsprobleem in ons deel van de wereld is obesitas. Het vergroot het risico op hartinfarcten, beroertes en kanker en op minder ernstig klinkende maar nare aandoeningen zoals kapotte knieën, brandend maagzuur, slecht slapen, eenzaamheid, depressies, onvruchtbaarheid en slechte seks.[1] Hoe stoppen we deze pandemie?
2025-03 Vitamines met nieuwe verhalen
Van vitamines heb je altijd iets nodig – dat is immers de definitie van deze categorie stoffen. Hoge doseringen kunnen giftig zijn, maar er zijn uitzonderingen, beschrijft Martijn Katan.
In 1956 werd de laatste vitamine ontdekt, vitamine B12.[1] Daarna leek het gedaan met het vitamineonderzoek, dat bij elkaar tien Nobelprijzen had opgeleverd.[2] Maar begin jaren tachtig van de vorige eeuw ontstond er hoop op een revival van wat vitamines konden doen. In de eerste helft van die eeuw was ontdekt dat minuscule beetjes vitamines gebreksziekten voorkomen, zoals blindheid door tekort aan vitamine A of scheurbuik door gemis van vitamine C. Nu rees echter de gedachte dat grotere hoeveelheden van die vitamines, zogenaamde megadoses, allerlei andere ziekten zouden kunnen verijdelen of genezen, van verkoudheid tot kanker. Dat werd uitgebreid onderzocht, maar helaas deden die megadoses op een paar uitzonderingen na niets. Grote hoeveelheden vitamine E of caroteen - een stof uit groenten waar het lichaam vitamine A uit maakt - bleken zelfs méér in plaats van minder kanker te veroorzaken.
2025-02: Ongezond wantrouwen tegen oliën
In hun strijd tegen zaadoliën beroepen mensen als Robert Kennedy jr. zich op achterhaalde ideeën. Dat zal de volksgezondheid geen goed doen.
Robert Kennedy Jr. is benoemd tot Trumps minister van Volksgezondheid. Wat betekent dat voor de gezondheid van Amerikanen? Kennedy wil iets doen tegen dikmakende industriële eetwaren en dat is goed, al is het de vraag of zijn aanpak werkt.[1] Kennedy wil ook actie voeren tegen zaadoliën.[2] Wat zijn dat en zijn ze zo slecht als hij beweert?
NRC 2025-01: Kennedy, Musk en de strijd om de slanke lijn
De strijd tegen dikmakend gemaksvoedsel gaan we niet winnen. Eetlustremmers hebben de wind mee.
Robert Kennedy Jr. is Trumps kandidaat-minister van volksgezondheid. Als hij het wordt, wil hij de strijd aangaan met ‘Big Food’, de levensmiddelenindustrie, die met ultrabewerkt voedsel Amerikanen massaal dik maakt. Volgens Elon Musk daarentegen is de enige remedie tegen de obesitasepidemie om eetlustremmers supergoedkoop te maken.[1] Wie van de twee heeft er gelijk?
Lees meer: NRC 2025-01: Kennedy, Musk en de strijd om de slanke lijn
2024-12 Meer weerstand? Liever niet!
Weerstandsverhogende supplementen werken niet, schrijft Martijn Katan. En dat is maar goed ook.
Toen ik naar de huisarts fietste voor mijn griepprik vielen mij onderweg de reclamebiljetten op voor vitamine C-capsules. Die capsules zouden zorgen voor meer weerstand en zouden het immuunsysteem ondersteunen.[1] Wat is dat eigenlijk, weerstand? Als je weerstand toeneemt, word je dan minder gauw ziek? En krijg je echt meer weerstand als je vitamines slikt?
2024-11: Gezond leven, duur sterven
Onze regering gaat bezuinigen op ziektepreventie. Geld dat bestemd was voor voedingsvoorlichting zal in plaats daarvan besteed worden aan geneesmiddelen.[1] Dat klinkt onverstandig. Immers, de zorgkosten stijgen maar door terwijl preventie een hoop ziekten kan voorkomen. Als we mensen helpen om minder te roken, gezonder te eten en meer te bewegen, dan maakt dat de zorg toch goedkoper?
2024-09: Het gifspookhuis
Ik ben al jaren van plan om een boek te schrijven over de angst voor giftige stoffen in voedsel en milieu. De titel heb ik al: ‘Een beetje gif kan geen kwaad’. Alleen zie ik ertegen op om mij een jaar lang van de wereld af te zonderen op zoek naar woorden, cijfers en bronnen. Volgende week verschijnt er een kritisch boek over gifangst van Simon Rozendaal. Maakt dat mijn boek overbodig?
NRC 24 mei 2019 Een beetje straling doet weinig kwaad
Aan het hof van de middeleeuwse koning was de hofnar de enige die ongestraft onaangename waarheden mocht uitspreken.[1] Tegenwoordig hebben we daar Arjen Lubach voor. Hij noemde kernenergie “een goed idee”.[2] Had hij gelijk?
Lees meer: NRC 24 mei 2019 Een beetje straling doet weinig kwaad