30 oktober: Ingezonden brief + naschrift 'recht op een misser'

Megadoses en gigadoses vitamine C tegen verkoudheid
In een ingezonden brief in de NRC van 30 oktober 2010 schreef Pim Christiaans:
Tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling schreef veertig jaar geleden een boek waarin hij beweerde dat vitamine C een einde aan een verkoudheid kan maken. Volgens voedingsdeskundige Martijn Katan is met veel studies aangetoond dat Pauling op dit punt ongelijk had.  ('Het recht op een misser', 17/18 oktober).  Er is echter iets merkwaardigs aan de hand met het onderzoek naar het waarheidsgehalte van Paulings vitamine C-hypothese: die is nog nooit echt getest! Om een verkoudheid de kop in te drukken, moesten er volgens Pauling meteen bij de eerste symptomen doses van tien tot veertig gram vitamine C per dag worden ingenomen gedurende enkele dagen. Bij de meeste onderzoeken zijn hoeveelheden van 'slechts' 0,2 tot 2 gram vitamine C gebruikt, de hoogst geteste therapeutische dosis was 6 gram vitamine C per dag (Karlowski et al in 1975). Deze studies laten zien dat verkoudheid dan niet verdwijnt, maar dat de duur en ernst ervan wel iets verminderen. Dat is een prima reden voor een vervolgstudie, waarbij proefpersonen bij een beginnende verkoudheid nu eens echt megadoses vitamine C moeten slikken. Verricht deze vitamine dan wel het wonder dat Pauling zijn lezers beloofde? We weten nu dat vitamine C extreem veilig is, dus kwaad kan zo'n experiment niet. Martijn Katan, grijp deze kans!
 

Naschrift Martijn Katan:

Pauling schreef dat een kwart gram vitamine C per dag verkoudheid kan voorkomen.[i] Dat is intussen weerlegd. Of 10 tot 40 gram per dag verkoudheid kan genezen is niet onderzocht. Die hoeveelheid veroorzaakt diarree en bij sommige mensen misschien nierstenen.[ii] Een hoge prijs voor het genezen van een verkoudheid.
 

[i] Pauling stuurde een ingezonden brief naar het medisch-wetenschappelijke tijdschrift JAMA, naar aanleiding van een kritische bespreking van zijn boek over vitamine C en verkoudheid. Pauling schreef onder meer:

“I do not recommend doses of from 1 to 10 gm daily throughout life. Instead, I say that there is evidence that some people remain in very good health, including freedom from the common cold, year after year through the ingestion of only 250 mg of ascorbic acid per day” (Linus Pauling. Vitamin C and common cold. JAMA 1971; 216(2), 12 april, p. 332)

[ii] De veilige dosis van vitamine C is gesteld op maximaal 2 g per dag [Dietary Reference Intakes for Vitamin C, Vitamin E, Selenium, and Carotenoids (2000) Institute of Medicine p 160-165. Over doses van 10-40 gram per dag is weinig bekend.]

Bijwerkingen van hoge doses vitamine C:

“People with hemochromatosis, glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency, and renal disorders may be particularly susceptible to the adverse effects of excess vitamin C intake and therefore should be cautious about ingesting vitamin C at levels greater than the RDA. Vitamin C may enhance iron absorption and exacerbate iron-induced tissue damage in individuals with hemochromatosis, while those with renal disorders may have increased risk of oxalate kidney stone formation from excess vitamin C intake.”
[Otten JJ, Hellwig JP, Meyers LD, eds; Dietary Reference Intakes: The Essential Guide to Nutrient Requirements, Washington, DC: The National Academies Press, 2006, p.205]

Vitamin C in overdosage may be associated with diarrhea and may predispose to renal oxalate calculi. A single 45 g dose of iv ascorbic acid, a metabolic precursor of oxalate, administered to a 58 year old woman as adjuvant therapy for primary amyloidosis and the nephrotic syndrome, resulted in the development of acute renal failure secondary to tubular obstruction, with calcium oxalate crystals and a serum ascorbic acid level of 15.4 mg/dL (normal 0.4-2.0 mg/dL). She was hemodialyzed, and later developed ventricular fibrillation and died.
[Ellenhorn, M.J. and D.G. Barceloux. Medical Toxicology - Diagnosis and Treatment of Human Poisoning. New York, NY: Elsevier Science Publishing Co., Inc. 1988., p. 557]

Large doses are reported to cause diarrhea and other gastrointestinal disturbances. It has also been stated that large doses may result in hyperoxaluria and the formation of renal calcium oxalate calculi, and ascorbic acid should therefore be given with care to patients with hyperoxaluria. Tolerance may be induced with prolonged use of large doses, resulting in symptoms of deficiency when intake is reduced to normal. Prolonged or excessive use of chewable vitamin C preparations may cause erosion of tooth enamel.
[Sweetman SC (ed), Martindale: The Complete Drug Reference. London: Pharmaceutical Press (2009), p.1984.]

Voor een compleet overzicht zie:

Hazardous Substances Data Bank. L-Ascorbic Acid  CASRN: 50-81-7. Human Health Effects. http://toxnet.nlm.nih.gov/