Een zwangerschap is als een bergbeklimming. Na afloop is het geweldig maar onderweg is het wel eens zwaar. De meeste vrouwen zijn de eerste maanden van de zwangerschap misselijk. In een eerdere column heb ik verteld wat daar tegen te doen is[1]. Die misselijkheid is akelig maar meestal niet gevaarlijk. Wat wel gevaarlijk kan zijn is zwangerschapshypertensie. Het wordt ook wel zwangerschapsvergiftiging genoemd. Hypertensie betekent hoge bloeddruk en dat klopt. “Vergiftiging” berust op een achterhaald idee, want de ziekte heeft niets te maken met vergif.
Zwangerschapshypertensie treedt op bij één op de twintig zwangeren, dus 19 van de 20 hebben er gelukkig geen last van.[2] Het komt meer voor bij vrouwen boven de 35 jaar en ook meer bij vrouwen die diabetes hebben of obees zijn, te dik dus[3]. Hoge bloeddruk is maar één aspect van de ziekte, er is meer mis. Vrouwen met zwangerschapshypertensie verliezen bijvoorbeeld eiwit in de urine. Dat is een teken dat er iets mis is met hun nieren. In ernstige gevallen kan het ook de hersenen van de zwangere aantasten, maar dat is gelukkig zeldzaam. Er zijn geen echt goede geneesmiddelen voor zwangerschapshypertensie.[4] Het enige wat echt helpt is om de baby voortijdig geboren te laten worden, maar dat is een moeilijke keuze.
Het is dus een beetje geheimzinnige ziekte zonder goede geneeswijze. Bij dat soort ziekten gaan patiënten vaak op zoek naar diëten en supplementen of kruidengeneesmiddelen. Een zoutloos dieet ligt voor de hand en vroeger kregen zwangeren met hoge bloeddruk dat voorgeschreven. Maar 15 jaar geleden toonden Nederlandse onderzoekers aan dat bij zwangerschapshypertensie zoutbeperking niet of nauwelijks werkt.[5] Wat ook niet helpt, is supplementen met visolie, calcium of zink.[6] Er was nog enige hoop dat vitamine C en vitamine E hielpen. Dat zijn vitamines maar tegelijk zijn het antioxidanten. Een nieuwe grote studie laat van die hoop niet veel over, vitamine C en E hielpen weinig of niets tegen zwangerschapshypertensie.[7]
Als u zwangerschapshypertensie krijgt, heeft het dus geen zin te speuren naar kruiden of vitamines om het te verhelpen. Met een goede gynaecoloog bent u nog het beste af.
[3] Duckitt K, Harrington D. Risk factors for pre-eclampsia at antenatal booking: systematic review of controlled studies. BMJ 2005 Mar;330(7491):565.
[4] Abalos E, Duley L, Steyn DW, Henderson-Smart DJ. Antihypertensive drug therapy for mild to moderate hypertension during pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2007
[5] Steegers EA, Eskes TK, Jongsma HW, Hein PR. Dietary sodium restriction during pregnancy; a historical review. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 1991
Steegers EAP, van Lakwijk HPJM, Jongsma HW et al. (Patho)physiological implications of chronic dietary sodium restriction during pregnancy; a longitudinal prospective randomised study. Br J Obstet Gynaecol 1991
Knuist M, Bonsel GJ, Zondervan HA, Treffers PE. Lowsodium diet and pregnancy-induced hypertension: a multi-centre randomisedcontrolled trial. Br J Obstet Gynaecol 1998
F.M.C. Delemarre, A. Franx, M. Knuist en E.A.P. Steegers. Natriumgebruik tijdens de zwangerschap. Ned Tijdschr Geneeskd. 1999
[6] Barton JR, Sibai BM. Prediction and prevention of recurrent preeclampsia. Obstet Gynecol. 2008