Steeds meer kinderen worden behandeld voor ADHD. Sommige ouders denken dat hun kinderen zo hyperactief worden van kleurstoffen en conserveermiddelen uit het eten en een Engels onderzoek uit 2007 leek dat te bevestigen. Het oordeel van de Europese Voedsel Autoriteit EFSA van vorige week kwam dan ook als een koude douche: zij zien geen serieuze aanwijzingen dat kleurstoffen ADHD veroorzaken.[1] Wie moet je nou geloven?
Onderzoek naar kleurstoffen en hyperactiviteit is lastig, en de meeste studies leveren geen duidelijk antwoord op. Die Engelse studie uit 2007 is nog de beste.[2] Daarin kregen 300 kinderen om de week een ander soort limonade, de ene keer met kleurstoffen en de andere keer zonder. Niemand wist wanneer er kleurstof in de limonade zat en wanneer niet, en je kon het ook niet zien of proeven. Ouders, leerkrachten en onderzoekers schreven wekelijks van elk kind op hoe hyperactief het leek en daar werd een totaalscore uit samengesteld. Die hyperactiviteitsscore bleek hoger te liggen in de weken met kleurstoffen dan in de weken zonder. Daarmee lijkt de zaak rond, maar dat is niet zo. In de eerste plaats levert zo’n studie heel veel scores op, en als je daar selectief in gaat shoppen kun je er altijd een combinatie van maken die een bepaalde kant op wijst. Daarom horen onderzoekers van tevoren precies aan te geven welke score ze gaan gebruiken. Dat hadden deze onderzoekers niet gedaan.[3] Ze kunnen dus in hun enthousiasme de ongunstige effecten van kleurstoffen teveel hebben benadrukt. Of dat gebeurd is weet niemand, behalve zijzelf. De effecten van kleurstoffen waren in elk geval klein. Als je een hyperactief kind hebt dat dagelijks een ons gekleurde snoepjes eet en je haalt die snoepjes weg dan wordt hij zelfs als het Engelse onderzoek klopt maar een klein beetje minder hyperactief. Hyperactiviteit komt dus grotendeels van iets anders dan kleurstoffen. En de experts van de Europese Voedsel Autoriteit EFSA hebben hun twijfels over het kleurstoffenverhaal.[4] Die experts zitten er niet vaak naast, en ze zijn ook niet bang om de industrie op de tenen te trappen. Daarom ben ik ook niet overtuigd.
Anderzijds zitten die kleurstoffen vooral in snoep en frisdrank. Als je je kind daar wat minder van geeft is dat prima. Maar echt rustig zal hij daar denk ik niet van worden.[5]
[3] Current Controlled Trials. ISRCTN trial registration. ISRCTN74481308 Chronic and Acute Effects of Artificial Colourings and Preservatives on Children’s Behaviour. Date applied 18/07/2005 Last edited 07/12/2007. De uiteindelijk gebruikte totaalscore (“global hyperactivity aggregate”) was hier niet vermeld en lijkt pas tijdens of na het onderzoek bedacht te zijn.
[4] European Food Safety Authority (EFSA). Scientific Opinion of the Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Food Contact Materials (AFC) on a request from the Commission on the results of the study by McCann et al. (2007) on the effect of some colours and sodium benzoate on children’s behaviour. The EFSA Journal (2008) 660, 1-5.
[5] “hij”: hyperactiviteit komt het meest voor bij jongetjes