play / pauze / stop
{play}images/stories/mp3/2009-08-24-BNR-250000-blikjes-voor-de-wetenschap.mp3{/play}
Woensdag moet ik heel vroeg op. Om zes uur ’s ochtends gaat namelijk een van de grootste limonadefabrieken van Nederland voor ons onderzoek 250.000 blikjes limonade maken met een speciale samenstelling, en daar wil ik bij zijn.
Die blikjes worden mede gefinancierd door de Hartstichting, ZonMW en de Koninklijke Academie van Wetenschappen, en u vraagt zich misschien af waarom die hun goeie geld in limonade steken. Dat is omdat wij hiermee een belangrijke theorie gaan testen over de oorzaken van overgewicht bij kinderen.
Wetenschappers vermoeden dat de suiker uit frisdank of limonade ongemerkt naar binnen glijdt en dat je lichaam die calorieën niet compenseert, dus dat je er later op de dag niet minder door gaat eten. Daar zijn allerlei aanwijzingen voor,[1] [2] [3] maar bij kinderen is het nog nooit aangetoond.[4] [5] En wij gaan nu testen wat er gebeurt met kinderen als je de suiker uit hun frisdrank of limonade weglaat. Worden ze dan slanker of krijgen ze extra trek en nemen ze daarom een koekje of boterham extra? Daarvoor gaan wij driehonderd basisscholieren anderhalf jaar lang elke dag een blikje limonade zonder suiker geven. Op diezelfde scholen krijgen driehonderd andere kinderen elke dag net zo’n blikje, maar dan met suiker.
We gaan kinderen natuurlijk geen extra suiker geven. Kinderen mogen alleen meedoen als ze nu al iedere dag iets met suiker drinken. Dat kan frisdrank zijn of limonade, of vruchtensap, of zo’n melkdrank met suiker. Onze limonade komt daarvoor in de plaats.
Wie wat krijgt, blijft strikt geheim, ook voor mij en voor ons team. Aan de blikjes kun je ook niet zien en niet proeven of er suiker in zit: de limonade met suiker proeft net zo als die zonder. Vandaar dat we ze speciaal laten maken, en in speciale blikjes stoppen. Anders krijg je namelijk allerlei invloeden van buiten. Ouders zouden bijvoorbeeld kunnen zeggen: Oh, jij krijgt de limonade zonder suiker . Nou, dan mag je nog wel een zakje chips. Zoiets verstoort het onderzoek, en daarom blijft het twee jaar lang geheim wie wat heeft gekregen. De code wordt pas verbroken als alle kinderen voor de laatste keer zijn gewogen.
En wat eruit gaat komen? Worden de suikerloze kinderen slanker of niet? Ik heb eerlijk geen idee.
[1] Mattes RD. Dietary compensation by humans for supplemental energy provided as ethanol or carbohydrate in fluids. Physiol Behav 1996
[2] Malik VS, Schulze MB, Hu FB. Intake of sugar-sweetened beverages and weight gain: a systematic review. Am J Clin Nutr. 2006
[3] Vartanian LR, Schwartz MB, Brownell KD. Effects of soft drink consumption on nutrition and health: a systematic review and meta-analysis. Am J Public Health. 2007
[4] Drewnowski A. The real contribution of added sugars and fats to obesity. Epidemiol Rev. 2007
[5] Allison DB, Mattes RD. Nutritively sweetened beverage consumption and obesity: the need for solid evidence on a fluid issue. JAMA. 2009