Zweten en zout

Morgen gaat in Nijmegen de Vierdaagse van start. 45000 mensen gaan vier dagen aan het wandelen. Als het vochtig of warm is zullen ze er flink bij zweten. Met het zweten verlies je zout.  Als u wel eens zweet heeft geproefd weet u dat dat zout smaakt. Vaak wordt sporters dan ook aangeraden om zouttabletten te slikken. Ook reizigers naar de tropen krijgen vaak dat advies.

Dat is niet zo gek, want een te laag gehalte aan zout in je bloed is niet gezond. Je kunt er zelfs oedeem van de hersenen van krijgen. Dat begint met misselijkheid en hoofdpijn en kan tot epileptische aanvallen leiden.[1] De vraag is of zouttabletten daartegen helpen.

Twee jaar geleden hebben artsen van het Sint Radboudziekenhuis in Nijmegen onderzocht wat er gebeurde bij deelnemers aan de Vierdaagse.[2]

Hoewel het koel weer was steeg de temperatuur van de wandelaars tijdens het lopen tot 38 graden. Dat is niet erg.  Wat de artsen wel zorgen baarde was het zoutgehalte in het bloed. 5% van de deelnemers had na een dag lopen een te laag zoutgehalte, en 16% had een te hoog gehalte in hun bloed. Ook een te hoog zoutgehalte is ongezond. Het leidt tot krimpen van de hersencellen en daardoor tot verwardheid, zwakte en in het ergste geval tot een coma of een hersenbloeding.[3]

De oorzaak van die afwijkende zoutgehaltes zit echter niet in meer of minder zout eten. Omdat het zoutgehalte van het bloed zo belangrijk is voor de hersenen wordt het door het lichaam heel precies geregeld. Je krijgt het niet gemakkelijk omhoog of omlaag door meer of minder zout te eten.[4] Wat wel een groot effect heeft is drinken. Als je te weinig drinkt gaat het zoutgehalte in je bloed omhoog, en als je teveel drinkt wordt het zout in het bloed uitverdund.[5]

Bij die vierdaagselopers varieerde de hoeveelheid drinken enorm. Sommigen dronken niet meer dan 1 of twee flesjes per dag en anderen 12 liter. En inderdaad hadden degenen die te weinig dronken een te hoog zoutgehalte in het bloed, en de extreme drinkers hadden een te laag gehalte. Die zouttabletten zijn dus niet de oplossing.

Als je iets doet waar je flink bij zweet is het belangrijk om genoeg te drinken maar niet te veel. Het beste kun je dat nagaan met een weegschaal.

Als je morgen in Nijmegen van start gaat probeer dan een weegschaal te regelen. Wie weet heeft de EHBO-post er een. Als je bij de finish pakweg een kilo lichter bent dan bij vertrek is het goed. Als je meer dan 1 of 2 kilo bent afgevallen heb je te weinig gedronken, en als je bent aangekomen te veel.

Als die weegschaal niet gaat heb ik een simpel maar goed werkend advies: drink naarmate je dorst hebt, niet meer, en niet minder.[6]