Bij elke drogist vind u een wand vol voedingssupplementen. Die beloven genezing van allerlei kwalen, van prostaatklachten tot slapeloosheid. Ze beloven dat niet letterlijk, want dat mogen alleen echte geneesmiddelen. Ze hinten alleen op genezing, met leuzen zoals: “Houdt de bloedvaten schoon” of “Verbetert het geheugen”.[1] Zoiets heet een gezondheidsclaim, en over die gezondheidsclaims is vandaag in Brussel verhit gedebatteerd.[2]
De E.U. heeft namelijk een nieuwe wet die eist dat gezondheidsreclame wetenschappelijk onderbouwd is. Die wet geldt niet alleen voor de potjes van de drogist maar voor alle etenswaren. Hij wordt pas over een paar jaar echt van kracht, want eerst moeten al die claims beoordeeld worden. De Europese producenten hebben daartoe in totaal 44000 claims naar Brussel gestuurd. Die worden nu beoordeeld door de — European Food Safety Authority, afgekort de EFSA. Dat is de Europese Voedsel Autoriteit.
EFSA heeft om te beginnen die 44000 claims ingedikt tot ongeveer één tiende, want een hoop kwamen op hetzelfde neer. Toen sloegen ze aan het oordelen, en de uitkomst daarvan veroorzaakte grote schrik. Van de eerste serie werden namelijk verreweg de meeste afgekeurd. Het ging niet alleen om gezochte claims zoals die voor Push-Up capsules voor borstvergroting. Ook Unilever zag twee van zijn voorgestelde claims sneuvelen . Éen zei dat thee drinken de concentratie verhoogt, en de ander dat onverzadigde vetten goed zijn voor de groei van kinderen. EFSA vond ze beide onvoldoende onderbouwd. Gelukkig voor Unilever kwam de cholesterolverlagende Becel er wel doorheen.
Alle claims voor yoghurtjes en andere probiotica zijn tot nu toe afgewezen. Grotendeels ging het om onbekende merken. Yakult, Actimel en Activia zijn nog niet beoordeeld, maar de fabrikant van die laatste twee heeft zijn claims een maand terug ingetrokken. Activia zou de stoelgang bevorderen en Actimel de weerstand, en die claims gaan het bij EFSA vermoedelijk niet halen. Als ze zouden worden afgekeurd duurt het weliswaar nog een paar jaar voor de wet echt van kracht wordt, maar intussen is zo een openlijke afkeuring wel slecht voor de omzet.
De voedingsindustrie probeert nu met alle macht EFSA tot andere gedachten te brengen. Vandaag hebben ze in Brussel met elkaar gesproken. Sommige industrieën pleitten daar voor halve claims. Die gaan ongeveer zo: “Er zijn aanwijzingen dat …, maar het bewijs is nog niet compleet”. Voor de verkoop is zo een halve claim al een hele steun in de rug. Maar ik geef ze bij EFSA niet veel kans.
Als de wetenschap de doorslag blijft geven worden de schappen bij de drogist een stuk leger. Dat is jammer voor de producenten, want de winstmarges op die potjes zijn heel interessant. Maar de consument heeft meer aan supplementen die echt helpen.