Er bestaan diverse medicijnen tegen acne. Die worden op het gezicht gesmeerd of ingenomen. Ze moeten maandenlang dagelijks worden gebruikt, ze werken slechts bij een minderheid van de lijders, de pukkels komen vaak terug en alle middelen hebben bijwerkingen, soms ernstige.[5] Geen wonder dat mensen met acne er iets aan proberen te doen via de voeding.
Wereldwijd gelooft de helft van de acnelijders dat hun puistjes worden bevorderd door verkeerd eten.[6] Chocola is verdachte nr. 1,[7] gevolgd door vet eten. Het effect van chocola is één keer serieus ondergezocht, in 1969. Vrijwilligers met een lichte vorm van acne kregen een maand lang een tablet van een ons chocola per dag en een maand lang net zo’n tablet zonder chocola. Het aantal puisten bleef hetzelfde.[8][9] Over de interpretatie van dit experiment wordt sinds die tijd gestreden en het moet nodig herhaald worden, maar dat gebeurt niet.
De verdenking tegen vet eten is nooit getest. Intussen is de wind gedraaid en zijn juist voedingen met weinig vet en veel suiker en snelle koolhydraten verdacht. Dat leek bevestigd te worden door studies uit Melbourne; daarin werd het aantal puistjes bij acne minder op een dieet met veel vlees en vis en minder koolhydraten.[10] De vleesproducenten, die het onderzoek betaalden, zullen er blij mee zijn geweest maar ik ben niet overtuigd. Die ‘studies’ waren namelijk maar één studie die meerdere keren is gepubliceerd. Dubbel publiceren, dat wil zeggen dezelfde resultaten twee keer ‘verkopen’ ( zo noemen wij dat) is ontoelaatbaar wangedrag.[11] De Australiërs kwamen er genadig af met alleen een veroordeling op de website van het tijdschrift,[12] maar het tast wel hun geloofwaardigheid aan.[13]
Qua dieet hebben we de acnelijder dus weinig zekerheid te bieden[14] en andere alternatieve behandelingen zijn al helemaal niet onderbouwd.[15] Puistjeslijders smeren in hun wanhoop van alles op hun gezicht: modder, haaienleverextract, verse urine, eikenschors en ga zo maar door. Verder slikken ze onschuldige middelen zoals bakkersgist maar ook Ayurvedische en Chinese kruiden die vol vergif kunnen zitten. Dat wordt allemaal aan de man gebracht met onderzoek waarmee een Nederlandse student nog geen voldoende zou halen voor een masterscriptie.
Voor een goede onderzoeker liggen hier dus kansen bij de vleet. Neem bijvoorbeeld melk en acne. Tieners met acne rapporteren op vragenlijsten regelmatig een hogere consumptie van melk dan tieners zonder.[16] Dat bewijst op zich niet alles. Om er achter te komen of het één de oorzaak is van het ander is een experiment vereist waarin de helft van de deelnemers een paar maanden veel melk drinkt en de andere helft weinig melk. Dat is wereldwijd nooit gedaan.
Waarom gebeurt dergelijk onderzoek niet? Deels omdat er geen geld voor is. Wetenschappers verdringen zich rond het schaarse overheidsgeld, de kans op overheidssubsidie is minder dan 20%[17] en de bedragen zijn te klein voor een voedingsonderzoek van enige omvang. Er bestaat geen Nederlandse Acne Stichting die miljoenen voor onderzoek inzamelt zoals voor kanker en hart- en vaatziekten.[18] De zuivelindustrie kan zich ook niet veroorloven geld in te steken in onderzoek naar acne: als blijkt dat melk puistjes veroorzaakt is dat een publicitaire ramp en als melk geen effect heeft levert dat weinig publiciteit op en blijft iedereen geloven wat hij al geloofde.
Geldgebrek is echter niet de belangrijkste oorzaak waarom zulk onderzoek niet gebeurt. Zelfs zoiets simpels als het definitief vaststellen van de relatie tussen melk en acne vereist begaafde, gedreven onderzoekers die zich niet uit het veld laten slaan, want in tegenstelling tot de meeste menselijke activiteiten mislukt onderzoek meestal.[19] Onderzoekers die zich daar doorheen vechten doen dat vooral om grote dingen te ontdekken, misschien zelfs een Nobelprijs winnen. Die worden niet uitgereikt voor de werking van voeding op puistjes, maar voor de werking van DNA, de oorzaken van AIDS of voor belangrijke nieuwe technieken zoals MRI.[20] Zelfs de Gezondheidsraadcommissie die de nieuwe Richtlijnen Goede Voeding aan het opstellen is beperkt zich tot ernstige ziekten en lijkt geen aandacht te hebben voor vervelende dingen waar je niet aan dood gaat zoals constipatie, tandbederf of jeugdpuistjes.[21]
Acne wordt misschien veroorzaakt door eten, misschien ook niet. Dat zullen we niet weten – tenzij een topwetenschapper zich alsnog over dit weeskindje ontfermt.
[1] Voor overzichten van acne zie:
Smeets JGE, Grooten SJJ, Bruinsma M, Jaspar AHJ, Kertzman MGM. NHG-Standaard Acne (Tweede herziening). Huisarts Wet 2007:50(6):259-68. www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-acne
Williams, H.C., Dellavalle, R.P., Garner, S., 2012. Acne vulgaris. The Lancet 379, 361–372. doi:10.1016/S0140-6736(11)60321-8
[2] Bhate, K., Williams, H. C., 2013. Epidemiology of acne vulgaris. British Journal of Dermatology 168, 474–485. doi:10.1111/bjd.12149
[3] Dunn, L.K., O’Neill, J.L., Feldman, S.R., 2011. Acne in Adolescents: Quality of Life, Self-Esteem, Mood and Psychological Disorders. Dermatology Online Journal 17.
Yang, Y.-C. et al 2014. Female Gender and Acne Disease Are Jointly and Independently Associated with the Risk of Major Depression and Suicide: A National Population-Based Study. BioMed Research International 2014, e504279. doi:10.1155/2014/504279.
[4] Purvis, D., Robinson, E., Merry, S., Watson, P., 2006. Acne, anxiety, depression and suicide in teenagers: A cross-sectional survey of New Zealand secondary school students. Journal of Paediatrics and Child Health 42, 793–796. doi:10.1111/j.1440-1754.2006.00979.x
Halvorsen, J.A., Stern, R.S., Dalgard, F., Thoresen, M., Bjertness, E., Lien, L., 2011. Suicidal Ideation, Mental Health Problems, and Social Impairment Are Increased in Adolescents with Acne: A Population-Based Study. J Invest Dermatol 131, 363–370. doi:10.1038/jid.2010.264
Merk op dat zelfmoord een belangrijke doodsoorzaak is onder jongeren. In Nederland veroorzaakten ongevallen 27% van de sterfte in 2010-2013 onder 15-25jarigen en suicide 24%. CBS. Overledenen; belangrijke doodsoorzaken (korte lijst), leeftijd, geslacht. http://statline.cbs.nl
[5] Emmy Graber. Treatment of acne vulgaris. UpToDate 2015. De diverse behandelingen leiden bij ruwweg 25% van de patienten tot genezing. www.uptodate.com/contents/treatment-of-acne-vulgaris
Zie ook bij voetnoot 1: Smeets, NHG-Standaard Acne en Williams, The Lancet
[6] Spencer, E.H., Ferdowsian, H.R., Barnard, N.D., 2009. Diet and acne: a review of the evidence. International Journal of Dermatology 48, 339–347. doi:10.1111/j.1365-4632.2009.04002.x
[7] Poli F, Auffret N, Beylot C et al. Acne as seen by adolescents: results of questionnaire study in 852 French individuals. Acta Derm Venereol 2011; 91:531–6.
Green J, Sinclair RD. Perceptions of acne vulgaris in final year medical student written examination answers. Australas J Dermatol2001; 42:98–101.
[8] Fulton JE, Jr., Plewig G, Kligman AM, 1969. Effect of chocolate on acne vulgaris. JAMA 210, 2071–2074. doi:10.1001/jama.1969.03160370055011
[9] Een paar kleine, minder solide studies vonden ook geen effect van chocola. Zie Spencer, voetnoot 6.
[10] Smith, R.N., Mann, N.J., Braue, A., Mäkeläinen, H., Varigos, G.A., 2007a. A low-glycemic-load diet improves symptoms in acne vulgaris patients: a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr 86, 107–115.
Smith, R.N., Mann, N.J., Braue, A., Mäkeläinen, H., Varigos, G.A., 2007b. The effect of a high-protein, low glycemic–load diet versus a conventional, high glycemic–load diet on biochemical parameters associated with acne vulgaris: A randomized, investigator-masked, controlled trial. Journal of the American Academy of Dermatology 57, 247–256. doi:10.1016/j.jaad.2007.01.046
Smith, R.N., Braue, A., Varigos, G.A., Mann, N.J., 2008. The effect of a low glycemic load diet on acne vulgaris and the fatty acid composition of skin surface triglycerides. Journal of Dermatological Science 50, 41–52. doi:10.1016/j.jdermsci.2007.11.005
[11] Committee on Publication Ethics, 1998. Blatant example of duplicate publication? http://publicationethics.org/case/blatant-example-duplicate-publication
Policy on Plagiarism and Duplicate Publication American Society for Engineering Education May 31, 2013; Revised October 2, 2014. www.asee.org/about-us/policies/ASEE_Plagiarism_Policy.pdf Zie ook: www.oapublishinglondon.com/oa-bioinformatics/plagiarism ; www.jmptonline.org/article/S0161-4754%2806%2900182-5/fulltext
[12] Notice of duplicate publication, 2008. Am J Clin Nutr 88, 251–251.
[13] Andere studies van een dieet laag in koolhydraten (of precieser: laag in glycemische belasting) leverden aanwijzingen voor een effect maar geen overtuigend bewijs. Zie:
Kwon, H. et al 2012. Clinical and Histological Effect of a Low Glycaemic Load Diet in Treatment of Acne Vulgaris in Korean Patients: A Randomized, Controlled Trial. Acta Dermato Venereologica 92, 241–246. doi:10.2340/00015555-1346
Reynolds, R.C. et al 2010. Effect of the Glycemic Index of Carbohydrates on Acne vulgaris. Nutrients 2, 1060–1072. doi:10.3390/nu2101060
[14] Wolf, R., Matz, H., Orion, E., 2004. Acne and diet. Clinics in Dermatology 22, 387–393. doi:10.1016/j.clindermatol.2004.03.007
[15] Magin, P.J., Adams, J., Pond, C.D., Smith, W., 2006. Topical and oral CAM in acne: A review of the empirical evidence and a consideration of its context. Complementary Therapies in Medicine 14, 62–76. doi:10.1016/j.ctim.2005.10.007
Cao, H., Yang, G., Wang, Y., Liu, J.P., Smith, C.A., Luo, H., Liu, Y., 2015. Complementary therapies for acne vulgaris. Cochrane Database of Systematic Reviews. doi:10.1002/14651858.CD009436.pub2
[16] Adebamowo, C.A. et al 2006. Milk consumption and acne in adolescent girls. Dermatology Online Journal 12, 1.
Adebamowo, C.A. et al 2008. Milk consumption and acne in teenaged boys. Journal of the American Academy of Dermatology 58, 787–793. doi:10.1016/j.jaad.2007.08.049
Di Landro, A. Et al 2012. Family history, body mass index, selected dietary factors, menstrual history, and risk of moderate to severe acne in adolescents and young adults. Journal of the American Academy of Dermatology 67, 1129–1135. doi:10.1016/j.jaad.2012.02.018
Bhate, K., Williams, H. C., 2013. Epidemiology of acne vulgaris. British Journal of Dermatology 168, 474–485. doi:10.1111/bjd.12149
[17] ZonMW. Jaarplan 2012, deel II programmarapportages. www.zonmw.nl/uploads/tx_vipublicaties/Jaarplan_2012_Deel_II_programmarapportages_definitief_01.pdf
[18] Er bestaat een Stichting Nationaal Huidfonds maar die hebben vrijwel geen geld. Voor 2015 hebben ze €48.000 beschikbaar voor onderzoek, terwijl een goede studie al gauw een miljoen kost. Zie www.huidfonds.nl/huidfonds/ANBI-gegevens
[19] Piet Borst verwoordde dat als volgt: ‘Als je makkelijk wordt afgeleid, of als je makkelijk gedeprimeerd raakt, dan ben je ongeschikt voor dit vak. Want de meeste proeven mislukken. Je moet een soort ijzeren optimisme hebben dat de volgende proef het verwachte fantastische resultaat geeft.’ Interview in NRC Wetenschap, 24 juli 2010 p. 30-31. www.nieuwezijds.nl/PBorst%20interview%20NRC%2024072010.pdf
[20] List of Nobel laureates in Physiology or Medicine. http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Nobel_laureates_in_Physiology_or_Medicine
[21] Gezondheidsraad 2014. Werkwijze van de Commissie Richtlijnen goede voeding 2015.http://www.gezondheidsraad.nl/nl/taak-werkwijze/werkterrein/gezonde-voeding/document-werkwijze-van-de-commissie-richtlijnen-goede