Natuurlijk transvet

Na New York hebben nu ook Seattle en Philadelphia het gebruik van onnatuurlijk transvet in eetgelegenheden verboden. Wat is er onnatuurlijk aan transvet, en maakt natuurlijk of onnatuurlijk eigenlijk iets uit voor de gezondheid?

Transvet ontstaat bij het harden van eetbare olie. In hardingsfabrieken werd vroeger imitatie roomboter oftewel margarine gemaakt van sojaolie of walvistraan, Het werd beschouwd als veilig, maar in 1990 ontdekten Ronald Mensink en ik dat transvet nog slechter is voor het cholesterolgehalte van het bloed dan de verzadigde vetzuren uit roomboter. In Nederland werd transvet toen snel verwijderd uit margarines. In fastfood zit ook steeds minder. Zelfs in koekjes en taart wordt het langzamerhand vervangen door gezonde oliën. Industrie, horeca en Voedingscentrum regelen dat samen,[i] de regering komt er nauwelijks aan te pas. Een geslaagd voorbeeld van polderen dus.

De Amerikaanse industrie ontkende de ongunstige effecten van transvet, actiegroepen eisten wetgeving maar de regering deed niets. Vorig jaar had de stad New York er genoeg van en verbood transvet in restaurants, kantines en snackbars. Geen gepolder dus, maar wel een stukje opstand tegen de regering Bush die meer aandacht heeft voor de belangen van de industrie dan voor gezondheid en milieu.

Transvet wordt gezien als onnatuurlijk. Het wordt gemaakt in fabrieken die natuurlijke oliën, rijk aan gezonde onverzadigde vetten, omzetten in hard vet dat slecht is voor hart en bloedvaten. Datzelfde hardingsproces speelt zich echter af in de magen van koeien en schapen. De bacteriën in de pens helpen de koe het gras te verteren, maar ze zetten ook oliën uit gras of veevoer om in transvet.

Het verbod in New York – en in Denemarken, waar transvet sinds 2003 is verboden – maakte een uitzondering voor natuurlijk transvet uit melk en vlees. Het effect daarvan op het cholesterol was namelijk nooit apart onderzocht. Maar gisteren maakten Canadese[ii] en Franse[iii] onderzoekers bekend dat ook natuurlijke transvetten uit melk en vlees het cholesterol verhogen.

Voor uw gezondheid is dat niet belangrijk. De hoeveelheid transvet in roomboter of kaas is namelijk klein. Het advies was toch al om niet teveel vet uit melk en vlees te eten, vanwege hun  hoge gehalte aan verzadigde vetten. Voor de wetgevers in Denemarken en New York zijn deze bevindingen wel lastig, want producenten van industrieel transvet zullen vragen: waarom wij wel en zij niet?

Is dat transvet in de melk het gevolg van de industriële veehouderij? Nee, als je koeien de wei instuurt wordt het gehalte juist hoger, want gras is rijk aan oliën waar pensbacteriën transvet van maken. Natuurlijk is niet hetzelfde als gezond.