Er komen steeds meer vegetariërs maar de meeste Nederlanders zijn omnivoor. Die willen vlees, zeker met Kerst. Omnivoor betekent alleseter maar omnivoren eten niet alles. Wij willen geen broodje aap, of hond of slang, en ratten al helemaal niet. Het is maar wat je gewend bent. In Afrika worden de apen met uitsterven bedreigd omdat er zo op ze gejaagd wordt, en dat is voor het vlees.[1] In China waren ooit pasgeboren ratjes gevuld met honing een delicatesse. Ze hadden precies de goede maat om te eten met stokjes.[2] In Cambodja is rattenvlees nog steeds populair en in Peru eten ze cavia’s.2 Rare beesten worden niet alleen in arme landen gegeten. Buitenlanders vinden onze rauwe haring ook vreemd. Voor Amerikanen is er niets zo oer-Amerikaans als zelf eekhoorns schieten en die ter plekke barbecueën. Die belangstelling voor gebakken eekhoorn is sinds kort ook naar Engeland overgewaaid.[3]
Vleestaboes verschuiven dus. Dat zien we in Nederland ook. Vijftig jaar geleden was het heel gewoon om paard te eten – daar moet ik bij mijn studentes niet mee aankomen -- maar inktvis was onvoorstelbaar.[4] Nu is dat heel gewoon. Zelfs sprinkhaan en meelworm komen nu op het menu voor.[5]
Hoe gezond zijn die rare soorten vlees? Dat het uit de natuur komt wil niet zeggen dat je het veilig kunt eten. Wilde herten kunnen allerlei gevaarlijke bacteriën en parasieten bevatten.[6] Maar vlees van koeien, varkens en kippen is ook niet vrij van ziektekiemen. Zolang er goed gecontroleerd wordt is vlees van wilde dieren net zo veilig als van tamme. Bovendien is de samenstelling van wild vlees gezonder. Hoe harder een beest loopt hoe magerder het is. Hertenvlees bevat haast geen vet en wat er aan vet inzit is van de goede, onverzadigde soort. Nou is het de vraag hoe hard het hert heeft gelopen waar u met Kerst hertenbiefstuk van eet. Waarschijnlijk kwam die van een hertenboerderij, in Nieuw Zeeland. Maar het is nog steeds mager vlees met een hoop voedingsstoffen. [7] Ik wens u smakelijk eten, en na de Kerst kunnen we het er eens over hebben of het ook zonder vlees kan.
[1] Ape Alliance > Working Group – Bushmeat.
[4] Mia Snelder. Prisma Kookboek – sleutel tot de kookkunst. Het Spectrum 1964.
[5] Wageningen University > Insecten: het vlees van de toekomst. Zie ook http://www.insecteneten.nl
[6] Böhm M, White PC, Chambers J, Smith L, Hutchings MR. Wild deer as a source of infection for livestock and humans in the UK. Vet J. 2007.
M. Bouwknegt, S. A. Rutjes, A. M. de Roda Husman, Hepatitis E virus risk profile, Identifying potential animal, food and water sources for human infection. RIVM report 330291001/2009.
[7] Purchas RW, Triumf EC, Egelandsdal B. Quality characteristics and composition of the longissimus muscle in the short-loin from male and female farmed red deer in New Zealand. Meat Sci. 2010