Onderzoekers uit Nieuw Zeeland rapporteerden vorig jaar dat calciumtabletten de kans op een hartinfarct verhogen.[1] Calcium wordt veel geslikt door vrouwen boven de 50, tegen botbreuken, dus dat was slecht nieuws.
De Nieuwzeelanders waren uitgegaan van 11 experimenten waarin mensen calcium hadden gekregen om te zien of hun botten daar sterker van werden. Daarbij was ook genoteerd welke andere aandoeningen de calciumslikkers kregen, maar met die cijfers was nog niets gedaan. Die experimenten waren niet door de Nieuwzeelanders zelf gedaan, ze hebben de gegevens opgevraagd bij collega’s uit de hele wereld. Wetenschappers doen daar niet moeilijk over, als een collega iets over je onderzoek wil weten duik je in je archief en geef je hem die cijfers. De Nieuwzeelandse onderzoekers deden al die cijfers bij elkaar en concludeerden dat calcium de kans op een hartinfarct verhoogt. Toen dat bekend werd doken andere onderzoekers ook in hun archieven, of ze rekenden de Nieuwzeelandse getallen na, en zo kwam er een stroom op gang van brieven en publicaties over de kwestie van “calcium en het hart”.[2]
Nu dat allemaal wat is bezonken blijkt er het een en ander mis te zijn met de Nieuwzeelandse berekeningen. Het is dus zeer de vraag of calciumtabletten slecht zijn voor het hart. Belangrijker nog is dat de Nieuwzeelanders alleen keken naar het effect van calcium zonder vitamine D terwijl ieder verstandig mens zijn calcium inneemt met vitamine D, want je hebt vitamine D nodig om calcium in het lichaam op te nemen. Die combinatie van calcium en vitamine D, zoals ook veel Nederlanders die slikken, blijkt voor het hart totaal onschadelijk te zijn,[3] dus eigenlijk is er geen probleem.
Dit verhaal over calcium en het hart laat zien dat nieuw onderzoek zich eerst moet bewijzen. Na een paar jaar blijkt het vaak anders te liggen dan het eerste persbericht suggereerde. Het illustreert ook hoe wetenschappers optreden als elkaars accountants. We nemen elkaar graag de maat, we doen dat gratis, en als we de beweringen van een collega lek kunnen schieten zullen we dat niet laten. Dat klinkt hard, maar op die manier komt wel de waarheid boven tafel. Zoals in deze calciumzaak.
[1] Bolland MJ, Avenell A, Baron JA, Grey A, MacLennan GS, Gamble GD, Reid IR. Effect of calcium supplements on risk of myocardial infarction and cardiovascular events: meta-analysis. BMJ. 2010 Jul 29;341:c3691. doi: 10.1136/bmj.c3691. Review. PubMed PMID: 20671013; PubMed Central PMCID: PMC2912459.
[2] Dawson-Hughes B, Letter: Calcium and heart attacks: The heart of the matter, BMJ, September 2010.
Grove ML, Cook D, Letter: Calcium and heart attacks: Doesn’t apply to most calcium prescriptions, BMJ, September 2010.
Prince RL, Zhu K, Lewis JR, Letter: Calcium and heart attacks: Editorial was confusing, BMJ, September 2010.
Nordin BEC, Daly RM, Horowitz J, Metcalfe AV, Letter: Calcium and heart attacks: Making too much of a weak case, BMJ, September 2010.
Heiss G, Hsia J, Pettinger M, Howard BV, Anderson G, Letter: Calcium and heart attacks: No evidence for increased risk, BMJ, September 2010.
Bolland MJ, Avenell A, Baron JA, Grey A, Reid IR, MacLennan GS, Gamble GD, Letter: Calcium and heart attacks: Authors’ reply, BMJ, September 2010.
[3] Wang L, Manson JE, Song Y, Sesso HD. Systematic review: Vitamin D and calcium supplementation in prevention of cardiovascular events. Ann Intern Med. 2010.