Dr Esther Nederhof, psychiatrisch onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen, reageerde op mijn column over eieren en cholesterol. Dat vond ik leuk; ik krijg zelden zo’n serieuze reactie, met verwijzingen naar relevante voedingsexperimenten.
Helaas geeft ze mijn standpunt verkeerd weer: ‘geen experimenteel bewijs’ moet zijn ‘wel experimenteel bewijs’, maar de lezer zal het wel snappen. Haar stelling is dat eieren het cholesterol niet of nauwelijks verhogen. Daarvoor verwijst ze naar acht publicaties. Onderstaande een overzicht.

Zeven studies werden betaald door de eierindustrie. De eerste vier zijn alle van de groep van Fernandez. Eén van de acht studies was gecontroleerd, dat wil zeggen dat de proefpersonen op de universiteit kwamen eten en al het eten kregen verstrekt. In de andere studies werden instructies gegeven en eventueel eieren uitgedeeld. In drie van de studies werden de deelnemers tegelijk op een afvaldieet gezet.

Eieren verhoogden in elke studie het schadelijke LDL-cholesterolgehalte in het bloed. Die stijging varieerde van 0.16 tot 0.87 mmol/L. Het voorspelde effect, op basis van meta-analyses van grote aantallen goed gecontroleerde studies van hoge kwaliteit,[1] varieerde van 0.20 tot 0.35 mmol/L. Gemiddeld over alle studies veroorzaakten eieren een stijging van het LDL-cholesterolgehalte van 0.26 mmol/L;  het voorspelde effect op grond van studies van hoge kwaliteit was gemiddeld 0.28 mmol/L.

 

Publicatie

Betaald door eier-industrie

Gecontroleerd

Afvaldieet

Effect op LDL-cholesterol  (mmol/L)

Voorspeld effect[2]

(mmol/L)

[1]

Ja

Nee

Nee

0.22

0.33

[2]

Ja

Ja

Nee

0.16

0.29

[3]

Ja

Nee

Ja

0.16

0.29

[4]

Ja

Nee

Nee

0.20

0.35

[5]

Ja

Nee

Ja

0.18

0.22

[6]

Ja

Nee

Ja

0.07

0.22

[7]

Nee

Ja

Nee

0.87

0.32

[8]

Ja

Nee

Nee

0.22

0.20[3]

Gemiddeld

 

 

 

0.26

0.28

 

Op deze ‘quick-and-dirty’ analyse valt veel af te dingen. De meeste studies waren van matige kwaliteit: instructies geven is onvoldoende om mensen wekenlang anders te laten eten dan ze gewend zijn, afvallen verstoort de cholesterolstofwisseling zodat het meten van voedingseffecten lastiger wordt, veel gegevens ontbraken en er kan vertekening zijn als gevolg van de financiering door de eierindustrie. Ook is studies optellen en middelen te simpel.

Maar alles bij elkaar lijken de door Dr Nederhof geciteerde publicaties haar stelling niet onderbouwen. Voor het effect van eieren op cholesterol houd ik het op de zeventien studies van hoge kwaliteit waar wij een meta-analyse op hebben gedaan[9].

 

1.         Herron KL, Vega-Lopez S, Conde K, Ramjiganesh T, Shachter NS, Fernandez ML. Men Classified as Hypo- or Hyperresponders to Dietary Cholesterol Feeding Exhibit Differences in Lipoprotein Metabolism. J Nutr. 2003 Apr 1;133(4):1036–42.

2.         Ballesteros MN, Cabrera RM, Saucedo M del S, Fernandez ML. Dietary cholesterol does not increase biomarkers for chronic disease in a pediatric population from northern Mexico. Am J Clin Nutr. 2004 Oct 1;80(4):855–61.

3.         Mutungi G, Ratliff J, Puglisi M, Torres-Gonzalez M, Vaishnav U, Leite JO, Quann E, Volek JS, Fernandez ML. Dietary Cholesterol from Eggs Increases Plasma HDL Cholesterol in Overweight Men Consuming a Carbohydrate-Restricted Diet. J Nutr. 2008 Feb 1;138(2):272–6.

4.         Greene CM, Zern TL, Wood RJ, Shrestha S, Aggarwal D, Sharman MJ, Volek JS, Fernandez ML. Maintenance of the LDL Cholesterol:HDL Cholesterol Ratio in an Elderly Population Given a Dietary Cholesterol Challenge. J Nutr. 2005 Dec 1;135(12):2793–8.

5.         Pearce KL, Clifton PM, Noakes M. Egg consumption as part of an energy-restricted high-protein diet improves blood lipid and blood glucose profiles in individuals with type 2 diabetes. Br J Nutr. 2011 Feb;105(04):584–92.

6.         Harman NL, Leeds AR, Griffin BA. Increased dietary cholesterol does not increase plasma low density lipoprotein when accompanied by an energy-restricted diet and weight loss. Eur J Nutr. 2008 Sep;47(6):287–93.

7.         César TB, Oliveira MRM, Mesquita CH, Maranhão RC. High Cholesterol Intake Modifies Chylomicron Metabolism in Normolipidemic Young Men. J Nutr. 2006 Apr 1;136(4):971–6.

8.         Katz DL, Evans MA, Nawaz H, Njike VY, Chan W, Comerford BP, Hoxley ML. Egg consumption and endothelial function: a randomized controlled crossover trial. Int J Cardiol. 2005 Mar 10;99(1):65–70.

9.         Weggemans RM, Zock PL, Katan MB. Dietary cholesterol from eggs increases the ratio of total cholesterol to high- density lipoprotein cholesterol in humans: a meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2001;73(5):885–91.



[2] Gebaseerd op meta-analyses van gecontroleerde studies van hoge kwaliteit en berekend met www.katancalculator.nl; zie aldaar voor details.

[3] Omdat een controlebehandeling zonder eieren ontbrak heb ik deze gesimuleerd als het gemiddelde van aanvangswaarde plus havermoutperiode.