14 februari - Chocola in de media

play / pauze / stop

{play}images/media.backup.0bc60eb812aa0b2c6b8ba99416a76cf2/2011-02-14-Chocola-in-de-media.MP3{/play}  

 

Een week geleden stond er op de site van Elsevier een kop: 'Pure chocolade is het nieuwe superfruit'.[1] Pure chocola zou nog meer ‘flavanoïden’[2] bevatten dan fruitdrankjes, en die ‘flavanoïden’³ zouden ‘hartziektes en kanker tegengaan’.

Hetzelfde verhaal stond bij het Algemeen Dagblad[3] en Nu.nl[4]. Het gaat allemaal terug op een wetenschappelijke publicatie[5] afkomstig van de Amerikaanse chocoladefabrikant Hershey’s. Hershey’s maakt snoeprepen, net als Mars. Dat betekent niet automatisch dat hun onderzoek niet deugt. Wetenschappers uit de industrie zijn vaak heel zorgvuldig in wat ze opschrijven. Maar het is wel een goed voorbeeld hoe de industrie onderzoek gebruikt voor het maken van reclame, en hoe de media daar intrappen.

Het gaat om stoffen die polyfenolen heten. De medewerkers van Hershey’s hebben het gehalte aan die polyfenolen in chocola vergeleken met dat in poeders waar je fruitsapjes van maakt zoals acai en granaatappel. En inderdaad zat er in chocola meer dan in die fruitpoeders. Maar schiet je er iets mee op om polyfenolen te eten?

Twintig jaar leken die polyfenolen veelbelovend.[6] Het zouden natuurlijke antioxidanten zijn, en er was een theorie dat antioxidanten het lichaam beschermen tegen hart- en vaatziekten en tegen kanker. Die theorie is sindsdien uitgebreid getest en het bleek dat antioxidanten niet werken.[7] Zo gaat dat in de wetenschap: het meeste wat je doet komt niks uit. De wetenschappers van Hershey's keken er dan ook wel voor uit om in hun artikel te praten over hartziekten en kanker want dat soort grootspraak wordt door een wetenschappelijk tijdschrift niet geaccepteerd. Ik vermoed dat Hershey’s een reclamebureau heeft ingehuurd om het verhaal in de media te zetten, en dat het reclamebureau de suggestie over hartziekten en kanker eraan heeft toegevoegd.

Het droevige van de zaak is niet dat sommige industrieën de wetenschap misbruiken om hun spullen te verkopen; het droevige is dat de media die verhalen kritiekloos overnemen. Gelukkig komt er een nieuwe generatie journalisten aan die al op school hebben geleerd om feiten te checken; kijk maar eens op nieuwscheckers.nl[8] of factcheck van de Fontys Hogeschool.[9] Hopelijk zijn die nieuwe journalisten wat kritischer.